Sabit ve Hareketli Protez Nedir?
Diş kaybı, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan yaşam kalitesini düşüren önemli bir sorundur. Günümüzde diş eksikliklerini gidermek için uygulanan başlıca iki yöntem sabit protez ve hareketli protez tedavileridir. Sabit protezler, dişlere ya da implantlara kalıcı olarak yerleştirilen ve hasta tarafından çıkarılamayan yapılardır. Hareketli protezler ise takılıp çıkarılabilen, genellikle daha geniş diş eksikliklerinde tercih edilen protez türleridir.
Bu iki protez çeşidinin kullanım alanları, avantajları ve bakım yöntemleri farklıdır. Hangi tip protezin uygun olduğuna, hastanın ağız yapısı, eksik diş sayısı ve genel sağlık durumu değerlendirilerek diş hekimi karar verir.
Sabit Protez Nedir?
Sabit protez, eksik dişlerin yerine kalıcı olarak yerleştirilen, yalnızca diş hekimi tarafından çıkarılabilen yapay diş yapılarıdır. Kron ve köprü uygulamaları sabit protezlere en yaygın örneklerdir.
Sabit protezlerin en önemli özelliği, kullanım sırasında doğal diş hissi vermesidir. Çiğneme kuvvetini doğal dişlere benzer şekilde iletir ve estetik açıdan diş rengine uyum sağlayarak doğal bir görünüm kazandırır.
Sabit protez yapım süreci şu adımlarla ilerler:
Eksik dişin yanındaki dişler şekillendirilir veya implant yerleştirilir.
Ölçü alınır ve laboratuvarda hastaya özel protez hazırlanır.
Protez, simantasyon adı verilen özel yapıştırma yöntemiyle kalıcı olarak dişlere tutturulur.
Sabit Protezin Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
Doğal diş görünümüne ve hissine çok yakındır.
Konuşma ve çiğneme fonksiyonlarını etkili şekilde geri kazandırır.
Hareket etmediği için güvenli kullanım sağlar.
Dezavantajları:
Dişlere veya implantlara kalıcı olarak bağlandığı için hasta tarafından çıkarılamaz.
Uygulama öncesinde destek dişlerin küçültülmesi gerekebilir.
Ağız hijyenine dikkat edilmezse diş eti hastalıklarına yol açabilir.
Sabit protez, genellikle sağlam diş sayısı yeterli olan veya implant uygulaması yapılabilen hastalarda tercih edilir.
Hareketli Protez Nedir?
Hareketli protez, hasta tarafından istenildiğinde takılıp çıkarılabilen, eksik dişlerin yerini alan yapay diş yapısıdır. Total protez (tüm dişlerin eksik olduğu durumlarda) ve parsiyel protez (bazı dişlerin eksik olduğu durumlarda) olmak üzere iki ana türü vardır.
Hareketli protezler, dişsiz kalan bölgelerde estetiği geri kazandırır, çiğneme fonksiyonunu destekler ve konuşma bozukluklarını azaltır. Ayrıca çene kemiğinin korunmasına yardımcı olur.
Bu protezler, çene kemiklerine ve mevcut dişlere kancalar, hassas tutucular veya vakum etkisiyle tutunur. İmplant destekli hareketli protezler ise daha sağlam bir tutuş ve daha yüksek konfor sağlar.
Hareketli Protezin Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
Diş kaybı çok fazla olduğunda uygulanabilir.
Sabit proteze göre genellikle daha ekonomiktir.
Temizlik için kolayca çıkarılabilir.
Dezavantajları:
İlk kullanımda alışma süreci gerekir.
Konuşma ve çiğneme sırasında hafif hareket edebilir.
Düzenli bakım yapılmazsa ağız kokusu ve diş eti sorunları ortaya çıkabilir.
Hareketli protez, dişsiz alanın geniş olduğu veya sabit protez için yeterli diş desteği bulunmadığı durumlarda tercih edilen etkili bir çözümdür.
Sabit ve Hareketli Protez Arasındaki Farklar
Sabit ve hareketli protezler arasındaki temel fark, kullanım şeklidir. Sabit protezler kalıcıdır ve çıkarılamazken, hareketli protezler günlük bakım için hasta tarafından takılıp çıkarılabilir. Sabit protezler daha doğal bir his verirken, hareketli protezler daha esnek ve geniş diş kayıplarında uygulanabilir.
Seçim yapılırken hastanın çene yapısı, kemik miktarı, diş sayısı, estetik beklentileri ve bütçesi dikkate alınır. Bazı durumlarda, implant destekli protezler ile hem sabit hem de hareketli sistemlerin avantajları bir arada sunulabilir.
